Wat doet het met je als ik dat zeg? Dat je MOET?
Is jouw reactie nieuwsgierigheid: “Oh ja, ik ben benieuwd, wat een leuke aanrader,” of juist: “Wat onbeleefd om me te vertellen wat ik MOET of niet MOET?” Voel je irritatie opkomen? Dit is geen psychologisch experiment, maar…
Het kan te maken hebben met een van de cultuurverschillen tussen Polen en Nederlanders, wat misverstanden kan veroorzaken. Wat goed bedoeld is, wordt soms verkeerd opgevat.
Wij Polen, oh, wij MOETEN veel. We MOETEN werken, we MOETEN de nieuwe taal leren, we MOETEN ons huis opruimen, we MOETEN iets leuks doen, we MOETEN sporten, we MOETEN een biertje drinken… Dat geMOET klinkt best deprimerend, toch?
In mijn Nederlandse lessen probeer ik dat denken soms om te draaien door te zeggen: “Je MOET niets. Het is toch JOUW keuze om hier te zijn? Dus je WILT dit, toch?”
En dan kijken we wat dat met die persoon doet.
Wat gebeurt er als je in plaats van MOETEN zegt dat je de taal gewoon WILT leren? Hoe voelt dat? (Ik snap dat het soms MOET, maar WILLEN kan wonderen doen!)
Geloof me, het voelt anders. Voor sommigen is het een eye-opener, omdat ze zich beter voelen over wat ze doen. Maar anderen krijgen ineens een vreemd gevoel, omdat ze beseffen dat ze iets doen wat ze eigenlijk NIET WILLEN…
Waarom kiezen we dan toch voor MOETEN?
- Omdat MOETEN heel anders voelt dan WILLEN. MOETEN voelt als gedwongen worden, en daar kunnen we ons makkelijk tegen verzetten.
- Omdat achter MOETEN onze onzekerheden makkelijker verborgen kunnen worden.
- Want met MOETEN hoeven we ons niet volledig in te spannen, door te zetten, tijd te zoeken en nogmaals door te zetten!
Moeilijk, moeilijk, moeilijk!
Moeilijk, want iets WILLEN betekent dat je 100% verantwoordelijkheid neemt, toch? MAAAAAR, als je iets MOET doen, voelt dat opeens heeeeel anders. Dan komt het “hoeft-niet-gevoel” op, en het is makkelijker om onzekerheden te verbergen achter de houding van:
“I don’t care, het MOET, dus ik heb er geen zin in,”
terwijl je het eigenlijk WEL graag WILT, maar zodra het moeilijk wordt…
Hm, dit klinkt misschien wat ingewikkeld, maar eigenlijk WILDE IK HET HEBBEN over iets anders—over het cultuurverschil tussen Polen en Nederlanders. Want wij, Polen, MOETEN vaak dingen doen die absoluut FANTASTISCH zijn!
Nu kom ik TO-THE-POINT, want ik heb hier zelf veel van geleerd.
Lang geleden wilde ik een goede film aanraden aan een Nederlandse vriend. Ik zei enthousiast: “Je MOET die film zien!!!” Maar dat werd verkeerd opgevat. Zijn reactie, met KLEINE IRRITATIE of zelfs boosheid, was:
“IK MOET NIKS.”
Jeetje, ik was toen verbaasd over die reactie. Ik schrok zelfs! Hij leek zich beledigd te voelen. Gelukkig konden we het uitpraten, en zo was mijn eerste les over cultuurverschillen voorbij.
Wij Polen MOETEN veel. Soms omdat het helpt verantwoordelijkheden te verdelen, maar soms MOETEN we iets doen wat we absoluut nooit zouden willen missen! En dat is dan positief bedoeld.
Dus als je een Pool hoort zeggen dat je die film (of iets anders) MOET zien, betekent dat meestal een vriendelijk advies. Het is een teken dat we de moeite waard vinden om het advies te geven. Klinkt bijna als een compliment!
Ben je tot hier gekomen? Dan ben ik benieuwd hoe jij erover denkt. Klopt wat ik geschreven heb?
Ik waardeer je mening. Dat hoeft niet, maar het mag natuurlijk wel en wordt gewaardeerd. Nou, fijne dag verder want nu MOET ik aan het werk!
Krysia
